Tôi cố nói thật dịu dàng.
"Sẽ có lần nào đó nhưng không phải lần này".
Sáng khẽ buông tay, tôi quay lại mỉm cười với anh. Trần Bình
bảo "Bạn bè em nhiều người mê chị đẹp nhưng ai cũng kêu sợ". Thật thế
ư. Tôi vô cảm hay tôi lãnh cảm, thật tôi không quan tâm. Tôi sâu sắc
biết tôi như là Mẹ, vậy đã đủ chưa. Hay tôi cần phải biết tôi như là
Vợ. Tôi thi thoảng xem băng video vài ba phim tâm lý Mỹ nhấn mạnh vào
cái bản năng ở đàn bà. Gần đây lác đác tiểu thuyết gia Việt Nam cũng
gân giọng nói về nỗi ám ảnh tình dục. Có hay không có sự cồn cào mời
gọi của cô đơn đêm. Tôi không đạo đức giả vậy chắc tôi không bình
thường. Tôi cười khẩy. Nếu tin rằng có kẻ dâm ô trụy lạc từ máu thì
đương nhiên cũng có người đoan trang đức hạnh từ chất. Ðấy là còn chưa
kể sự ước thúc của siêu hình đạo đức và cụ thể của truyền thống tập
tục. Tôi mặc đầm ra vũ trường với bé Phương Phương. Tôi mặc quần short
đi đánh tennis một mình. Tôi biết rằng đằng sau tôi nhiều lời bình luận
đểu giả ác ý của thằng đàn ông cố ra vẻ là không liệt dương. Hơn một
lần đã có kẻ mượn hơi men gõ cửa vào buổi đêm của tôi. Tôi cũng chẳng
cần đạo đức nhiều khi thẳng tay tát vào mặt những thằng mất dạy. Nhiều
lúc tôi tắm nhìn kỹ mình trong gương. Cũng có thể tôi bị lạnh vì cọ xát
nhiều với tiền. Sự khô khốc nhiều của đồng tiền mâu thuẫn đậm với mọi
loại đa cảm. Cho đến giờ tôi chưa hôn ai, ngoài Lâm. Và có lẽ vĩnh viễn
tôi không bao giờ hôn nổi một ai nữa. "Tình dục mà không có tình yêu
chỉ là sự mãi dâm". Ðâu đó có ai nói vậy. Thì thà cứ khắc nghiệt như
thế đi để tôi còn biết tôi là ai. Hồi có bầu bé Phương Phương, tôi đang
yêu. Chúng tôi đều trẻ và suốt ngày tôi đòí được hôn. Chẳng có chuyện
gì làm tôi âu lo, chỉ thấy lâng lâng hạnh phúc. Ba tháng đầu tôi không
nghén, ăn được nhiều và tất nhiên lên cân. Thực ra tôi chưa có khái
niệm làm mẹ nhưng sung sướng được thấy mình là vợ. Tình yêu khi cần
thăng hoa phải có tình dục. Ðấy là lý luận hay kinh nghiệm. Rồi mọi
chuyện là vậy. Khi người ta nhìn bằng khắc nghiệt của hận thù thì cái
bản năng gốc trở nên nguội lạnh như tro tàn bếp hoang là điều không thể
tránh. Bây giờ chính tôi muốn coi lại nghe chừng không đơn giản.
"Em phải về thôi mặc dù em không muốn"
"Anh không hiểu lắm".
"Em mong anh sẽ hiểu".
Sáng lại cầm tay tôi. Một người đàn ông chân chính thì không
nên vớt vát và Sáng là người đàn ông ấy.
Tôi dậy muộn, vài tia nắng cuối thu nhờ nhờ để vệt qua rèm.
Càng những ngày gần đây tôi càng thích dậy muộn. Nằm một mình trùm chăn
nghĩ loanh quanh. Bé Phương Phương năm nay học chiều và cứ thả cho nó
ngủ thì tới bữa trưa. Nhưng hôm nay lười mấy tôi cũng phải dậy. Tôi có
chuyến bay vào Sài Gòn lúc 14h30. Tôi phải vào vì đây là lần cuối. Sau
lần này, tôi tuyệt đối không còn dính dáng với phía Nam nữa. Tôi chuyển
toàn bộ vốn đầu tư vào bất động sản. Giá đất ở Hà Nội đang lên với tốc
độ chóng mặt. Nếu không kịp chuyển hướng tôi sẽ lạc hậu. Và dù sao trên
lý thuyết, kinh doanh bất động sản luôn là đường hướng ổn định. Hơn nữa
tôi cũng lười rồi. Hơn nữa tôi cũng sắp lấy chồng. Bớt đi vài mối hàng,
thu hẹp tầm tay là điều thích hợp. Thời gian này anh Sáng cũng dẹp bớt
kinh doanh. Anh đã chính thức được bổ nhiệm làm Phó giám đốc một Sở vào
loại uy tín nhất của thành phố. Hôm anh "đăng quang" tôi không đến.
Chẳng phải tôi dị ứng với những lễ nghi mà đơn giản ở đó hơi nhiều
người biết tôi. Trong thâm tâm, cả tôi lẫn Sáng đều hiểu, sẽ có một hai
nếp nhăn trên vầng trán hói của một vài quan chức khi biết Sáng cầu hôn
với tôi. Sáng bảo "cái tiếng của em quả là không vừa". Tôi cười "tai
tiếng hay danh tiếng". Sáng trầm ngâm "chắc em cũng phần nào biết mục
đích của anh". Tôi nghĩ là tôi biết. Và tôi cũng không ngây thơ hỏi
giữa cái đó và tôi anh sẽ chọn phần nào. Cái phép thử chỉ dành cho sinh
viên năm thứ nhất, còn Sáng hình như anhh có bốn bằng đại học.
Tôi loay hoay chuẩn bị bữa sáng và hai lần quay phôn tìm
Hoàng mà không gặp. Nếu nhanh nhất tôi cũng bị ở thành phố Hồ Chí Minh
chừng nửa tuần và Hoàng phải đến trông bé Phương, Hoàng dạo này bỏ hẳn
làm, đều đặn đi lễ nhà thờ và ra quán rượu. Nếu biết cầu Chúa, tôi cầu
cho cậu ta viết lách được gì đấy. Tôi đọc đi đọc lại tập truyện ngắn
đầu tiên của Hoàng mà tôi mất rất nhiều công mới được xuất bản. Tôi
nhặt nhạnh những truyện rải rác đã đăng trên các tuần báo văn chương,
gom gom chừng mười hai cái. Tôi hỏi Sáng.
"Anh thấy Hoàng viết thế nào"
"Cậu ta khó mà nổi tiếng"
"Nếu muốn nổi tiếng Hoàng đã không ký tên em"
"Không phải, anh muốn nói ở cấp độ khác. Không có người viết
nào lại tuyên bố chỉ viết cho mình. Muốn là một tác phẩm phải có đông
người đọc. Hoàng thiếu một cái gì đó"
"Tài năng"
"Anh tin như em, Hoàng là người có tài. Nhưng đó chỉ là điều
kiện cần. Cậu ta phải tranh thủ giới chuyên môn".
Hoàng có đem sách tặng một vài người cũ. Tất nhiên có thầy
Phi, có Lâm. Mọi người bảo sao, tôi quan tâm. Hoàng cười lảng. Tôi nhắn
"Mình nhờ thằng Vũ viết một bài phê bình nhé". Vũ là bạn cùng lớp ngày
xưa giờ đang làm biên tập văn nghệ cho một tờ báo lớn. Hoàng xin đừng.
"Thế nào mọi người cũng phải biết đến cậu, mình thề đấy". Hoàng quay
sang hôn vào trán con bé Phương Phương, nhờ tôi chụp hộ một kiểu ảnh.
Tôi phóng to tấm ảnh Hoàng thật tươi đang bế bé Phương, nó ôm trước
ngực tập truyện ngắn của Hoàng.
Bà U làm cơm trưa nhanh, luộc miếng gà mua ở chợ người ta đã
làm sẵn. Tôi uống một lon Tiger, vừa ăn vừa hút thuốc. Con bé Phương
vừa ăn vừa lẩm nhẩm học thuộc lòng một bài thơ nào đó trong quyển Tiếng
Việt. Vẫn không thấy Hoàng qua, đúng mười lăm phút nữa ôtô sẽ đến đón,
tôi phải tạt qua văn phòng Công ty của tôi trước khi ra sân bay. Tôi
dặn kỹ bà U và cẩn thận viết vài dòng cho Hoàng. Khi mở ngăn kéo tìm
cái bút, chợt thấy lại bức thư của Thuỷ. Vài ngày trước tôi nhận được
lá thứ hai của Thủy. Một lá thư dài đặc sít chữ hơn bốn trang giấy mỏng
khổ rộng. Cũng như nhìều người tha hương, thư của Thuỷ nhiều buồn.
Những chuyện xứ người được kể với băn khoăn day dứt. Cố không nhắc
nhiều đến Hoàng nhưng đã viết cho tôi thì làm sao mà né được.
Chị có trách em không. Em rất mong chị trách em in ít cũng có
thể là em sai hoặc tệ hơn nữa là bạc bẽo. Nhưng giờ đây em phải nghĩ
mình là đúng. Nếu không nghĩ thế em sẽ gục ngã mất. Anh Bình nhờ nhiều
người quen bên này chăm sóc em. Nhưng chuyện ấy dở lắm chị ạ. Ða phần
những người nhân danh là bạn anh Bình đều không xứng đáng là bạn. Họ sỗ
sàng nghĩ là em cần tiền lắm nên mới thân cô thế cô sang đây. Em cũng
hiểu họ là những người buôn bán mà những người làm kinh tế thì ít có
dịu dàng. Em sợ rồi đây, chừng nửa năm nữa em cũng hết hẳn dịu dàng.
Tội nghiệp cô bé. Ðây là lá thư thứ hai còn lá thư đầu tôi
đọc với nhiều cười khẩy. Khi trượt sang một môi cảnh hoàn toàn bị thay
đổi lẽ dĩ nhiên người ta hoặc hạnh phúc sung sướng hoặc thất vọng đau
khổ. Chẳng có cái gì xa lạ mà lập tức trở nên gần gũi được. Tôi không
nói với Hoàng là tôi đã nhận được thư Thuỷ. Hoàng mong ngóng với một mơ
hồ nào đó. Từ hồi Thuỷ sang Tiệp, hơn một lần tôi bắt gặp Hoàng lúc xem
tin thời sự Quốc tế trên Ti vi về Ðông Âu, luôn luôn có vẻ bất bình
thường, chính tôi cũng đã bị vậy. Suốt thời gian Lâm ở Hà Lan, hễ có ai
nhắc đến Amsterdam, lồng ngực trái của tôi bỗng nhiên hụt hẫng buốt
nhói. Tất nhiên rồi cũng hết. Nhưng Hoàng lạ lắm, có khi cậu ta vĩnh
viễn bị vậy. Thuỷ là đứa tình cảm. Tôi cho rằng mình hiểu khi Thuỷ
không đủ can đảm lấy Hoàng nhưng liệu cô bé có quên nổi mối tình đầu.
Ðó là nguyên nhân lớn nhất để Thuỷ phải đi xa. Rồi đây cô bé có đạt
được mục đích của mình hay không còn phụ thuộc vào nhiều cái. Ở trong
sâu, Thuỷ có tố chất của người kinh doanh. Thời gian sẽ cho thêm bản
lĩnh. Có lẽ nửa năm nữa cô bé sẽ có chút tiền và chắc chắn sẽ hết dịu
dàng. Ðó là điều tốt. Va chạm với lọc lừa con người ta cần gì, cần tàn
nhẫn. Người Tàu nói "Phi độc bất thành". Thành gì chưa cần biết, chỉ
biết là muốn thành phải thật độc, thật ác.
Cuộc sống của em hơi đơn điệu nhưng khá bận. Em chạy chợ cùng
bà chị họ xa của anh Bình. Ði đi về về chừng chục cây số. Sâm sẩm tới
được nhà là mệt lử. Mọi mối manh vốn liếng chắc đều của anh Bình cả.
Cách đây hơn tháng anh Bình có sang bên này, nhìn thấy em sụt đi gần
hai ký anh ấy rất không bằng lòng. Em biết, anh Bình có thể đưa không
cho em tiền, nhưng em và anh ấy đã thoả thuận rồi. Em sẽ tự kiếm tiền
như chị đã từng làm. Và sâu xa hơn nữa, em rất xấu hổ khi phải chịu
nhiều ân huệ về tiền nong. Xấu hổ như thế nào em mong chị hiểu. Chị
thương em nhé, chị Nhã.
Ðến tuổi này tôi rất khó khóc. Tôi hoang mang nuối tiếc. Vu
vơ thật là vu vơ. Thuỷ và Hoàng yêu nhau bằng sự trong sáng duy nhất
của hai người và theo đúng quy luật, chẳng hiểu của tự nhiên hay xã
hội, của thần hay của quỷ, những gì trong sáng quá thường hay khó tồn
tại. Sự hiện diện của Hoàng trên cõi đời này đối với tôi là một điều kỳ
dị. Nếu thật đúng ra cậu ta phải chết yểu. Tôi chưa bao giờ thấy Hoàng
dối trá. Cậu ta có thể tán lếu tán láo nhăng nhố nhưng tuyệt đối không
dối trá. Hoàng hiểu và biết nhiều, nhưng những chuyện cậu ta không hiểu
hoặc không biết thường là nhiều hơn. Tôi đọc đâu đó có một mẫu người,
họ luôn ngạc nhiên khi hiểu biết thực tại. Ngạc nhiên chứ không phải
chiếm đoạt. Kể ra cũng hơi trẻ con. Kiếm được ra tiền là công việc của
người lớn. Hơn nữa, nó đòi hỏi sự chăm chỉ. Nghe thì nghiệt ngã như vậy
đấy. Biết sao được, cái gì dính dáng đến tiền cũng đều nghiệt ngã.
Anh Bình rất muốn em bớt nghĩ ngợi để bàn chuyện cưới. Thư
nào của bố mẹ em gửi sang cũng giục. Em có nói anh ấy nên yên tâm, em
đã sang đến đây coi như một chuyện hứa hôn rồi. Còn muốn em quên thì
không thể. Em cũng muốn quên lắm chứ chị. Em tự quên bằng cách nhân
rộng những mặc cảm tội lỗi của mình. Em luôn nghĩ, mình sẽ chẳng còn
xứng đáng nhìn thẳng vào những người cũ chuyện cũ nữa. Người ta bảo lấy
chồng giống như đi qua sông. Em chưa qua hẳn được sông vẫn loay hoay
trên con thuyền đang chảy. Chỉ mong là mình đừng chìm ở giữa dòng. Còn
bờ bên kia là thiên đàng hay địa ngục em đâu có quan tâm. Nhưng em biết
ở đó, mình vĩnh viễn không có hạnh phúc.
Tôi gấp lá thư của Thuỷ, lưỡng lự nghĩ xem hôm nào có đưa cho
Hoàng không. Chắc chắn Hoàng sẽ buồn và bứt rứt. Thôi, tốt nhất là kệ,
Hoàng nói tiêu cực nhưng đúng. Mọi chuyện đều là ý Chúa.
Thành phố Hồ Chí Minh đón tôi bằng nắng gắt và quá nhiều sự
lôi thôi. Phía đối tác nhất quyết không chịu giao một trăm phần trăm
tiền mặt, mặc dầu tôi đồng ý chịu nhiều khoản thiệt. Thứ nhất, việc tôi
rút hết vốn ra Bắc làm nhiều người hoang mang. Từ xưa đến nay mọi người
vẫn tưởng tôi có một ông nào to lắm đứng sau cung cấp những thông tin
xịn. Họ khăng khăng nghĩ, những tháng tới chắc có sự chuyển hướng trong
việc xuất nhập khẩu mà tôi đã dự liệu được rồi nhanh chân chạy trước.
Họ sẽ cười vỡ bụng phệ, nếu tôi thực lòng nói rằng lý do chính chỉ vì
tôi muốn lấy chồng. Thứ hai, cụ thể hơn, họ ép tôi phải thanh toán bốn
công hàng đang kẹt ở cảng Sài Gòn. Nếu là thời gian trước, tôi đã đồng
ý khỏi cần đắn đo. Nhưng giờ đây quan hệ giữa tôi và cục Thuế đang có
nhiều chuyện. Dùng giằng mặc cả mãi, chúng tôi cũng đến một thoả ước.
Tôi sẽ nhận hai công hàng tại cảng Hải Phòng, mọi chi phí bên đối tác
hoàn toàn chịu. Tôi chán Sài Gòn lắm rồi. Tôi nhớ Hà Nội, tôi nhớ bé
Phương Phương và muốn gặp Sáng. Chủ nhật tới đúng là ngày sinh nhật của
tôi.
Tôi đi ra sân bay Tân Sơn Nhất một mình bằng taxi. Cái cảm
giác nhẹ nhõm khi xong một phần việc mà mình bị phải làm. Phòng dành
cho khách ngồi chờ khá đông người, tất cả trở nên nhốn nháo khi phát
thanh viên đọc giờ chuyến bay. Tôi đi về phía cửa kiểm soát, chìa vé.
Ðứng cạnh một thanh niên trong bộ đồng phục hàng không là hai người đàn
ông đứng tuổi. Một người tiến gần lại tôi nói giọng Bắc.
"Xin lỗi, chị là chị Nhã."
Tôi không đáp, chỉ nhìn. Cái linh cảm gờn gợn nhiều lần quấy
rầy giấc ngủ của tôi váng vất đâu đó.
"Mời chị theo chúng tôi"
Khi xem phim hình sự Mỹ, tôi hay gặp mẫu câu này ở các nhân
viên FBI.
Tôi được chở về trụ sở công an Quận trên một chiếc xe Fiat
cũ, trông không giống xe công vụ. Mọi người dẫn tôi vào một căn phòng
rộng chừng khoảng hai chục mét có cái bàn làm việc nứt nẻ đầy vết mối
đục. Một người đàn ông trán hói, chắc ngồi chờ tôi khuôn mặt thật quen
nhưng tôi không nhớ nổi tên. Nếu không nhầm lẫn thì đây là một sĩ quan
điều tra, thỉnh thoảng tôi có gặp trên sân quần vợt. Người đàn ông lúc
nãy hỏi tôi ở sân bay thong thả đọc lệnh tạm giữ. Viên sĩ quan có khuôn
mặt quen mời tôi ngồi rồi hỏi lịch sự.
"Chị có cần nói gì không"
“Xin phép các anh cho tôi được hút thuốc"
Ông ta đưa tôi chiếc bật lửa cối Tàu. Vỏ inox trắng có khắc
dòng chữ xanh "Tặng thưởng cán bộ và chiến sĩ ưu tú". Tôi trả lời những
câu hỏi trong vòng chừng hai tiếng. Mọi người biết về tôi như thế là
nhiều. Lúc gần kết thúc, viên sĩ quan điều tra có khuôn mặt tôi hơi
quen tự giới thiệu là Huân chợt hỏi.
“Chị có cần phải báo cho ai không”
Tôi đọc số điện thoại và địa chỉ của Sáng. Anh ta ghi nắn nót
vào tờ giấy lấy cung để trống bằng kiểu chữ in, nét chữ của những người
đứng đắn.
Tôi ra Hà Nội vẫn kịp đúng sinh nhật, trễ ba ngày so với dự
kiến. Tôi gọi phôn báo trước nên Hoàng và bé Phương Phương đứng đón
ngoài phòng chờ sân bay Nội Bài. Hoàng vận com lê, con bé Phương đội mũ
nồi nhỏ xíu mặc bộ đầm hồng. Khi ôm con bé, không kìm được tôi bật
khóc. Hoàng cầm bó hồng nhung đỏ ngơ ngác nhìn. Có lẽ chưa bao giờ tôi
là vậy. Suốt gần sáu mươi tiếng bị tạm giữ tôi hút hết ba gói Dunhill.
Tôi được phép gọi đến số điện thoại mình cần khoảng năm lần, không một
ai nhấc máy. Trước đấy Thiếu tá Huân đã nói chuyện được với Sáng, Sáng
xác nhận có biết tôi. Tôi hút thuốc nhả khói đặc. Tôi vẫn tin một trăm
phần trăm là Sáng phải bay vào đây. Giờ thứ năm mươi hai của thời gian
tạm giữ người tôi được gặp là Trần Bình.
"Chị có muốn ăn gì không"
"Cũng không thấy đói lắm"
"Em đã nhờ người ta mua hộ bát mỳ"
“Mình chỉ muốn tắm"
Bình đi ra ngoài chừng mười phút rồi quay vào. Chúng tôi nói
chuyện qua chiếc bàn mọt có bình trà to pha loãng kiểu miền Nam.
"Mọi chuyện, bọn Xamexcô cố vu cáo cho chị".
"Tôi biết"
"Vậy chị không nên chấp nhận việc truy thu thuế"
“Tôi không muốn ra toà với tội danh buôn lậu”
"Em nghĩ, mọi việc không phức tạp đến thế đâu"
Tôi cũng hoàn toàn không hấp tấp khi quyết định một việc làm
thiệt hại phần nửa số vốn của mình. Chứng cớ trong tay cơ quan điều tra
chỉ là một phần nhỏ sự thật. Thiếu tá Huân cũng biết vậy nên có khuyên
tôi nên cân nhắc kỹ mọi chuyện lợi hại. Tôi thường nghĩ, sĩ quan công
an là những người cứng nhắc và thiếu hiểu biết về những chuyên môn khác
ngạch. Giờ đây tôi biết tôi nhầm. Tất nhiên tôi cũng nghĩ đến việc sử
dụng một ảnh hưởng, thậm chí, hối lộ. Nhưng tôi đã mỏi, không phải bây
giờ tôi mới mỏi. Thêm chuyện này, một giọt nước làm tràn cốc.
"Anh Sáng đang ở đâu".
Hơn hai ngày qua, đối với tôi đây là câu hỏi quan trọng nhất.
"Anh Sáng có nói chuyện chị với em".
“Chỉ thế thôi à”
Bình lấy bật lửa châm cho tôi điếu thuốc rồi cũng tự châm một
điếu
“Anh Sáng là Phó giám đốc Sở duy nhất được vào vòng hai đợt
bầu cử Hội đồng nhân dân lần này"
"Nhưng không đến nỗi quá nguy hiểm nếu chỉ là trả lời điện
thoại cho tôi"
"Từ xưa đến nay, em vẫn nghĩ chị là người phụ nữ thông minh
nhất thế giới"
Sáng thường hay khen tôi là sắc sảo thông minh. Người yêu đầu
của tôi cũng nịnh tôi là thông minh sắc sảo. Lúc tôi cần họ nhất thì
tôi chỉ có một mình. Tôi là đàn bà, tôi là phụ nữ, tôi đã là Mẹ và tôi
muốn là Vợ. Thông minh giỏi giang để làm gì nếu cái đấy chỉ cho tôi
biết những bất hạnh. Lần đầu tôi đã bị bán rẻ cho cái lợi còn lần này,
tôi không muốn là nạn nhân của cái danh. Hoàng trao tôi bó hoa và nói
lời chúc mừng sinh nhật. Vậy thêm một lần nữa, sinh nhật của tôi chỉ có
Hoàng và bé Phương Phương. Ba chúng tôi đi ra cái taxi Hoàng thuê tới
đón. Chợt tôi vô thức sững lại. Tôi đã thấy một ánh mắt, mà bảy mươi
hai tiếng đồng hồ trước tôi vẫn nghĩ đấy là cái nhìn của hạnh phúc.
Sáng cũng cầm hoa, mặc áo blouson sẫm màu. Cặp mắt kính đen
to trùm gần nửa khuôn mặt. Trông anh ta thật khác cái ảnh chụp ở báo mà
tôi vừa kịp đọc sáng nay trên máy bay. Anh ta nhìn quanh một vòng trước
khi lại phía chúng tôi. Tôi quay mặt bước tiếp. Gió thổi lồng lộng cả
một khoảng trống sân bay. Con bé Phương bỗng khanh khách bật cười, gió
lùa thổi tung cái mũ nồi của nó bay vô hướng vào mênh mông.
Chương 9.2
Trọn một đời người, có nhiều tháng và nhiều ngày. Cái thời
gian không ít người tưởng rằng quý báu, chẳng qua cũng là thứ sản phẩm
máy móc của cái đồng hồ mà Faulkener ngấm ngầm nguyền rủa. Phương Tây
hùng hồn hơn và Phương Ðông tế nhị hơn. "Khi tử thần đến gõ cửa nhà
ngươi, ngươi có gì để hiến". Một trong những tâm linh vĩ đại nhất của
dân tộc Ấn đã hỏi. Nhiều kẻ biết bọt bèo một ít chữ nghĩa cũng ra vẻ
hỏi vậy. Chân lý lập lại thì biến thành tà thuyết. A dua ngu ngốc theo
những lỗi lạc ngông nghênh của Đại nhân là ung thư vân tự không thể
chữa của bọn tiểu nhân. Khi hiện hữu thì nên làm gì. Xin cứ đưa câu hỏi
này tới Đạt ma Tổ sư khi Người đang chín năm quay mặt vào vách. Ông ta
chẳng làm gì cả. Ông ta chỉ là đồ vô tích sự. Biết bao kẻ đang hăm hở
chứng tỏ mình rên lên như vậy. Như là ý thị Tổ sư đông lai. Trong suốt
chín năm ấy Người có làm việc không. Câu hỏi của những người thích khôn
đặt cho những người biết ngu. Đức Phật ròng rã thuyết pháp, nhưng cuối
đời đành phải thở dài “Ta chẳng bao giờ nói gì cả”. Người từ bi nên
không nỡ tát vào mặt bọn thao thao nhai văn nhá chữ. Chúng ta sẽ dài
dòng và ngu xuẩn hơn khi triết luận về cái không làm và không nói của
các bật minh triết. Chúng ta thích chúa Jesus thể hiện phép màu, thích
luật tổ Huệ năng có bằng tiến sĩ. Chúng ta là phàm phu, mà như Lâm Tế
nói, phàm phu thì thủ cảnh. Người ta liệu giữ được những gì ở ngoài
người ta. Mò trăng đáy nước.
Con người tiến hoá từ một sinh vật nào đó qua hình hài mà các
nhà khoa học gia cho rằng gần như khỉ, gần như vượn để rồi hoàn thiện
ra một sinh linh ngũ quang đoan chính. Đây là một huyền thuyết khắc
nghiệt và uy tín nhất mà thế kỷ mười chín, thế kỷ hai mươi mê say. Có
hàng nghìn huyền thuyết về xuất xứ loài người. Huyền thuyết nào được
phép đăng quang đó là trò may rủi. Đả phá nhà thờ Trung cổ, thế nhưng
những kẻ cuồng tín khoa học lại gặp y nguyên những thao tác của toà án
Giáo hội. Họ cũng cho lên giàn hoả thiêu những gì mà họ gọi là trái
tinh thần khoa học. Những phương pháp luận, những nhận thức luận được
nuôi dưỡng dung tục bằng các thuật ngữ “Mắt thấy, tai nghe, tay sờ”.
Con người có linh hoạt không. Đã là thiếu phụ sinh con rồi hiển nhiên
không còn trinh tiết. Từ đấy, các nhà nhiều bằng cấp sáng chói đạo đức
dễ dàng sản xuất ra hàng loạt màng trinh công nghiệp, ở đâu có sự thô
bạo của kiến thức ở đó có đông đảo đạo đức giả.
Rời vòng tay của Chúa, con người ta loay hoay tìm cách hoàn
thiện bản thân mình. Nói một cách khác, loay hoay đi tìm cái phần linh
thể mà Thiên Chúa đã ban cho ngay từ hồi còn oe oe khóc. Chúng ta đã
gay gắt chối bỏ ân sủng của Thiên Chúa bằng nhiều lý do nghe có vẻ hữu
lý. Một nhà Thần học đã phải đau đớn nói "Con người đã mất đất Mẹ và đã
phải lang thang đi tìm Ðất hứa". Cái miền Ðất hứa được thế tục hoá bằng
sự giầu sang và tiện lợi của nền văn minh. (Một sản phẩm không có thiên
tính mà con người luôn luôn tự hào là đã thai nghén và nuôi dưỡng).
Chính vì vậy, xã hội hiện đại luôn thuộc về con người Văn Minh. Những
con người nhân hậu suốt đời lo lắng chỉ vì người khác không biết uống
Coca và làm việc trên Computer. Những con người sẵn sàng tuyên bố làm
việc vì danh và lợi. Tất nhiên, Danh ở đây là cái Danh ưu tú. Lợi ở
đây, không những cho mình mà còn cho người. Nghe đạo đức thật. Chữ
nghĩa là đã làm cho con người trở nên thông minh như vậy đấy.
Camus cho rằng sự dốt nát dẫn đến độc ác. Vậy giải thích thế
nào về những người có học hình như đã làm điều ác. Phải chăng những
người này coi tri thức, thành phẩm cao hơn kiến thức, là sự phô trương.
Phải chăng, họ tự giao cho mình một sứ mệnh là dẫn dắt nhân loại. Phải
chăng, họ đã coi những giá trị tư tưởng vĩnh cửu của các bậc minh triết
tiền bối là lạc hậu. Họ khát khao có một nền giáo dục bằng các phương
tiện nghe nhìn qua đó, mỗi cá nhân dễ dàng tự khoe khoang cái gọi là
bản ngã. Với cách hiểu ăm ắp đầy sách vở, họ coi mọi phương thức đối
thoại với im lặng đều là vô nghĩa. Hình như, tất cả nỗ lực của bọn họ
sẽ tạo ra một điều khó tránh, con người đi vào thế kỷ hai mươi mốt bằng
tư thế ngã ngửa bởi cú hích bạo tàn của nền văn minh kỹ trị được mệnh
danh là tiên tiến. Phải chăng, sẽ là điều ác khi chúng ta quan niệm,
con người là sinh vật cao cấp đã biết sử dụng máy móc.
Kết thúc bài luận vớ vẩn này, đành phải dẫn một giai thoại
Thiền đương đại. Một đoàn đại biểu của phong trào bảo vệ môi trường
sinh thái, sau hàng loạt những chiến dịch tuyên truyền vất vả có lần
gặp một Lạt Ma đang ngồi thiền, họ hỏi: "Một người có tiếng là đạo cao
đức trọng như ngài sao thấy việc thiện chúng tôi đang làm mà ngài không
tham gia". Sư đáp "Mỗi ngày tôi đều đặn ngồi cố rũ bỏ tạp niệm phóng
vào hư không những tư tưởng thanh sạch như vậy không phải là giữ gìn
sinh thái hay sao."
